स्वादुपिंड माहिती मराठी | pancreas in marathi

pancreas in marathi:स्वादुपिंड ही एक ग्रंथीचा अवयव आहे जो पोटाच्या मागील बाजूस ओटीपोटाच्या पोकळीमध्ये स्थित आहे. हे पचन आणि रक्तातील साखरेच्या नियमनात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते,स्वादुपिंड रसायने आणि संप्रेरक तयार करते जे अन्नाचे पचन आणि रक्तप्रवाहात ग्लूकोजच्या पातळीच्या नियंत्रणास मदत करतात. या लेखात आपण स्वादुपिंडाची शरीररचना आणि कार्ये तसेच या अवयवाशी संबंधित माहिती बघणार आहोत.

pancreas in marathi
स्वादुपिंड माहिती मराठी (pancreas in marathi)

स्वादुपिंड माहिती मराठी (pancreas in marathi)

स्वादुपिंड हा एक महत्त्वपूर्ण अवयव आहे जो पचन आणि रक्तातील साखरेच्या नियमनात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो. स्वादुपिंडाचे आरोग्य राखणे संपूर्ण कल्याणासाठी आवश्यक आहे.

स्वादुपिंडाची शरीररचना

स्वादुपिंड हे एक मऊ, लांबट अवयव आहे ज्याची लांबी सुमारे 6-8 इंच आणि रुंदी 1-1.5 इंच असते. हे डोके, शरीर आणि शेपटी अशा तीन भागांमध्ये विभागले जाते. स्वादुपिंडाचे डोके ओटीपोटाच्या उजव्या बाजूला असते, तर शेपटी डाव्या बाजूला पसरलेली असते. स्वादुपिंड पोटाच्या मागे स्थित असते, त्याचे डोके लहान आतड्याचा पहिला भाग असलेल्या ड्युओडेनमच्या वक्रामध्ये वसलेले असते.

स्वादुपिंड दोन मुख्य प्रकारच्या ऊतींनी बनलेले असते ते म्हणजे एक्सोक्राइन आणि अंतःस्रावी. एक्सोक्राइन ऊती, जे स्वादुपिंडाचा सुमारे 95% बनवतात, नलिका प्रणालीद्वारे ड्युओडेनममध्ये पाचक एंजाइम स्रावित करतात. दुसरीकडे, अंतःस्रावी ऊती इन्सुलिन आणि ग्लूकागन सारख्या संप्रेरक तयार करतात जे रक्तातील साखरेची पातळी नियमित करण्यासाठी थेट रक्तप्रवाहात सोडले जातात.

स्वादुपिंडाची कार्ये

स्वादुपिंड शरीरात अनेक महत्त्वपूर्ण कार्ये करते.स्वादुपिंडाच्या एक्सोक्राइन ऊती पाचक रसायने तयार करतात जे कार्बोहायड्रेट तोडतात.

स्वादुपिंडाचे आरोग्य राखणे

आपले स्वादुपिंड निरोगी ठेवण्यासाठी आणि योग्यरित्या कार्य करण्यासाठी आपण करू शकता अशा बर्याच गोष्टी आहेत त्या पुढीप्रमाणे.

निरोगी आहार ठेवा

संतृप्त चरबी कमी आणि फायबर जास्त प्रमाणात असलेला संतुलित आहार घेतल्यास स्वादुपिंडाचा दाह आणि स्वादुपिंडाचे इतर विकार टाळण्यास मदत होते. बेरीज आणि पालेभाज्या यासारख्या अँटीऑक्सिडंट्सने समृद्ध असलेल्या पदार्थांचा आहारामध्ये समावेश केल्याने कर्करोगास कारणीभूत ठरू शकणार्या सेल्युलर नुकसानापासून संरक्षण करण्यास देखील मदत होते.

मद्यपानाचे सेवन मर्यादित करा

जास्त प्रमाणात मद्यपान करणे स्वादुपिंडाच्या दाहाचे एक प्रमुख कारण आहे, कारण यामुळे स्वादुपिंडास नुकसान होऊ शकते. आपण अल्कोहोल पिणे निवडल्यास, ते संयमाने करणे आणि शरीरातून विषारी पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करण्यासाठी नेहमीच भरपूर पाणी पिणे महत्वाचे आहे.

नियमित व्यायाम करा

नियमित व्यायामामुळे रक्तातील साखरेची पातळी नियमित होण्यास आणि टाइप 2 मधुमेहाचा धोका कमी होण्यास मदत होते, अशी स्थिती ज्याचा स्वादुपिंडाच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतो. आठवड्यातील बहुतेक दिवसांमध्ये वेगवान चालणे किंवा सायकल चालविणे यासारख्या कमीतकमी 30 मिनिटांच्या मध्यम-तीव्रतेच्या व्यायामाचे लक्ष्य ठेवा.

धूम्रपान सोडा

धूम्रपान हा स्वादुपिंडाच्या कर्करोगाचा एक प्रमुख जोखीम घटक आहे आणि स्वादुपिंडाच्या इतर विकारांच्या विकासास देखील कारणीभूत ठरू शकतो. धूम्रपान सोडणे ही आपल्या संपूर्ण आरोग्यासाठी आपण करू शकणाऱ्या सर्वोत्तम गोष्टींपैकी एक आहे आणि स्वादुपिंडाच्या कर्करोगाचा धोका लक्षणीयरित्या कमी करू शकतो.

सतत विचारलेजाणारे प्रश्न (FAQ)

स्वादुपिंड आजार लक्षणे?

हे मोठ्या आवाजात ऐका
पोटाच्या वरच्या बाजूला अचानक दुखणे, ते दुखणे पाठीकडे सरकणे, मळमळ होऊन जोराची उलटी होणे, ताप येणे, उदरपोकळीच्या आंतरआवरणास सूज येणे, रक्त्दाब कमी होणे, ही लक्षणे रुग्णांमध्ये दिसतात. 

स्वादुपिंड ला सूज का येते?

आतडय़ात पाचक रस नेणाऱ्या नलिकेत अडकतात. त्यामुळे स्वादुपिंडातील नलिकांमधील दाब वाढून त्या फुटतात. त्यातील पाचकरसामुळे स्वादुपिंडातील ग्रंथी आणखीनच फुटू लागतात आणि तीव्र प्रमाणात सूज येते.

स्वादुपिंड दुरुस्तीसाठी कोणते पदार्थ चांगले आहेत?

क्रॉनिक पॅन्क्रियाटायटीसने ग्रस्त असलेल्यांसाठी सर्वोत्तम अन्न पर्याय म्हणजे फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्य, शेंगा आणि नॉनफॅट/कमी चरबीयुक्त डेअरी आणि मांसाचे पातळ तुकडे . एवोकॅडो, ऑलिव्ह ऑइल, फॅटी फिश, नट आणि बिया यांसारख्या निरोगी स्निग्ध पदार्थांचे सेवन काळजीपूर्वक भाग नियंत्रणाने केले जाऊ शकते.

स्वादुपिंडाच्या वेदना कुठे जाणवतात?

पॅन्क्रियाटायटीसचे मुख्य लक्षण म्हणजे डाव्या बाजूला किंवा ओटीपोटाच्या मध्यभागी वेदना जाणवणे. वेदना: सुरुवातीला खाल्ल्यानंतर किंवा पिल्यानंतर काही मिनिटांतच वाईट होऊ शकते, सामान्यतः जर अन्नामध्ये चरबीचे प्रमाण जास्त असेल. सतत आणि अधिक तीव्र बनते, अनेक दिवस टिकते.

स्वादुपिंडाचा दाह बरा करण्याचा सर्वात जलद मार्ग कोणता आहे?

सौम्य तीव्र स्वादुपिंडाचा दाह सहसा विश्रांती आणि उपचाराने काही दिवसात निघून जातो. तुमचा स्वादुपिंडाचा दाह अधिक गंभीर असल्यास, तुमच्या उपचारांमध्ये हे देखील समाविष्ट असू शकते: शस्त्रक्रिया. पित्ताशयाच्या खड्यांमुळे स्वादुपिंडाचा दाह झाल्यास तुमचे डॉक्टर पित्ताशय काढून टाकण्यासाठी शस्त्रक्रियेची शिफारस करू शकतात, ज्याला कोलेसिस्टेक्टॉमी म्हणतात.

स्वादुपिंडात कोणते पदार्थ इन्सुलिन तयार करतात?

बदामाचे दूध आणि अंबाडीचे दूध, दुबळे मांस, मसूर आणि सोयाबीनचे दुग्धजन्य पर्याय देखील स्वादुपिंडाचे कार्य सुधारण्यास मदत करतात. निरोगी स्वादुपिंड रक्तातील साखरेचे चांगले नियमन करण्यासाठी इंसुलिनचे उत्पादन उत्तेजित करण्यास मदत करते.

निष्कर्ष (summary)

स्वादुपिंड हा एक महत्त्वपूर्ण अवयव आहे जो पचन आणि रक्तातील साखरेच्या नियमनात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो. स्वादुपिंडाचे आरोग्य राखणे संपूर्ण कल्याणासाठी आवश्यक आहे.आजच्या या लेखात आपण स्वादुपिंड माहिती मराठी (pancreas in marathi) ही माहिती जाणून घेतली. ही माहिती कशी वाटली हे कॉमेंट मध्ये नक्की सांगा. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर तुमच्या मित्रांना पण नक्कीच शेअर करा.

स्वादुपिंड माहिती मराठी (pancreas in marathi)

Leave a Comment